In onze vorige blogpost, De noodzaak van verandering in de buitenruimte: bewustwording als eerste stap, legden we uit hoe belangrijk het is om een gevoel van urgentie te creëren bij de introductie van nieuwe technologieën. Het was een eerste stap: medewerkers moeten begrijpen waarom verandering nodig is. Maar begrijpen alleen is niet genoeg. Als mensen écht in beweging komen, gebeurt dat vaak vanuit een emotie, niet alleen vanuit logica.
In deze blogpost richten we ons daarom op de kracht van verhalen. Want hoe zorg je ervoor dat medewerkers technologie niet alleen rationeel accepteren, maar ook omarmen? Het antwoord ligt in verhalen die raken. Met inspirerende voorbeelden laten we zien hoe emotionele betrokkenheid medewerkers helpt om technologie als waardevol te ervaren, en hoe dit de basis legt voor duurzame gedragsverandering.
Het belang van verhalen die raken
Iedereen kent het gevoel dat een goed verhaal kan oproepen: het kan je inspireren, je aan het denken zetten of je een nieuw perspectief geven. Dit geldt ook in verandermanagement. Verhalen helpen om mensen mee te nemen in een verandering door ze te laten voelen waarom die verandering ertoe doet. Ze kunnen de abstracte voordelen van technologie tastbaar maken en een emotionele verbinding creëren die blijft hangen.
Onderzoek laat zien dat emoties vaak de doorslag geven bij het nemen van beslissingen, ook in werkomgevingen. Het ADKAR-model, een bekende verandermanagementmethodiek, benadrukt dit ook: na bewustwording is verlangen (‘desire’) een essentiële stap om verandering succesvol te maken. Verhalen spelen hierbij een sleutelrol. Ze zorgen ervoor dat medewerkers niet alleen begrijpen wat er verandert, maar ook voelen waarom het belangrijk is.
Een praktijkvoorbeeld: afvalbeheer in Schouwen-Duiveland
Laten we kijken naar een concreet voorbeeld. In Schouwen-Duiveland, een toeristische gemeente, introduceerde men vulgraadsensoren om afvalbeheer efficiënter te maken. In plaats van medewerkers alleen uit te leggen hoe de sensoren werkten, werd het verhaal verteld over een druk zomerseizoen. Overvolle afvalbakken zorgden toen voor zwerfafval en gevaarlijke situaties omdat vrachtwagens zich door toeristenmassa’s moesten manoeuvreren. Dit leverde stress op voor het team en gaf het gevoel dat ze achter de feiten aanliepen. (Klik hier voor de volledige referentiecase over Schouwen-Duiveland)
Het verhaal over deze zomer sloeg aan. Het liet zien hoe de nieuwe technologie een praktische oplossing bood: ledigingsroutes konden efficiënter worden gepland, en afvalbakken werden op tijd geleegd. Hierdoor werd de werkdruk verlaagd en de veiligheid verbeterd. Door dit concrete verhaal begrepen de medewerkers niet alleen wat de sensoren deden, maar voelden ze ook hoe deze technologie hun werk en omgeving positief veranderde.
Hoe maak je verhalen die raken?
Sterke verhalen ontstaan niet vanzelf. Ze vragen om aandacht voor de ervaringen en emoties van je publiek. Dit zijn drie stappen die helpen om verhalen te creëren die medewerkers raken:
1. Begin bij hun uitdagingen: Wat zijn de dagelijkse obstakels waarmee ze te maken hebben? Dit kunnen dingen zijn als tijdsdruk, inefficiënties of frustraties over onvoorspelbare situaties.
2. Koppel de oplossing aan hun werk: Laat zien hoe de technologie direct helpt om hun werk makkelijker, veiliger of betekenisvoller te maken. Hoe lost het hun grootste problemen op?
3. Maak het persoonlijk en herkenbaar: Gebruik concrete voorbeelden die ze herkennen uit hun eigen werkomgeving. Denk aan een specifieke situatie waarin de technologie verschil maakte, zoals de zomer in Schouwen-Duiveland.
Door verhalen te vertellen die aansluiten bij wat medewerkers meemaken, creëer je niet alleen begrip, maar ook enthousiasme en betrokkenheid.
Verhalen en data: een krachtige combinatie
Hoewel verhalen de emoties aanspreken, worden ze nóg krachtiger wanneer ze worden ondersteund door data. In Schouwen-Duiveland werden verhalen over stressvolle zomerdagen gecombineerd met harde feiten: ledigingstijden werden efficiënter, het aantal overvolle bakken daalde, en zwerfafval nam af. Dit maakte de voordelen zowel voelbaar als meetbaar.
De combinatie van verhalen en data creëert een compleet beeld. Het raakt niet alleen het hart, maar ook het hoofd.
Conclusie en vooruitblik
Verhalen zijn een van de krachtigste instrumenten in verandermanagement. Ze maken de voordelen van technologie tastbaar en helpen medewerkers niet alleen te begrijpen, maar ook te voelen waarom een verandering nodig is. Zoals in Schouwen-Duiveland, waar een concreet verhaal over afvalbeheer medewerkers inspireerde om slimme technologie te omarmen.
Deze blogpost is onderdeel van een reeks over verandermanagement en technologie in de buitenruimte. In de volgende editie richten we ons op hoe je een sterke coalitie van medewerkers en afdelingen opbouwt om een duurzaam draagvlak te creëren. Een essentieel onderdeel voor het succes van iedere implementatie. Mis het niet!
Aan de slag met verandermanagement
Bij het implementeren van technologie in een smart city zijn de veranderingsmodellen van Kotter en ADKAR beide waardevol. Kotter’s 8-stappenmodel helpt een manager openbare ruimte met een gestructureerde, organisatiebrede aanpak. Door urgentie te creëren, een duidelijke visie te communiceren, en kleine successen te vieren, kan hij draagvlak ontwikkelen voor een datagestuurde werkwijze. Bijvoorbeeld: start met een pilot voor het datagedreven ledigen van afvalbakken en toon aan hoe dit leidt tot betere efficiëntie en minder zwerfafval.
Het ADKAR-model richt zich op individuele acceptatie. Het helpt de manager om medewerkers bewust te maken van de voordelen van data, kennis aan te reiken via workshops, en het nieuwe gedrag te versterken. Denk aan het trainen van medewerkers.
Beide modellen versterken elkaar: Kotter bouwt aan een sterke strategie en betrokkenheid, terwijl ADKAR individuele acceptatie en vaardigheden stimuleert. Samen maken ze een succesvolle, datagestuurde transitie mogelijk binnen de gemeentelijke organisatie.