Steeds meer gemeenten moedigen inwoners op om tegels uit de tuin te halen en ruimte te maken voor groen. Het lijkt misschien een kleine stap, maar het effect op de leefomgeving is vaak groter dan veel mensen verwachten. Vooral tijdens hittegolven en piekbuien maakt een groene tuin duidelijk het verschil.
Waarom tegels zo snel problemen veroorzaken
Tegels lijken onschuldig, maar slaan overdag veel warmte op en geven die pas laat in de avond weer af. Dit zorgt voor ongemak bij kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid. In straten met veel steen blijft het ’s nachts vaak een paar graden warmer dan in straten waar veel groen is.
Bij hevige buien stroomt het water vanaf versteende tuinen direct het riool in. Hierdoor ontstaat er piekbelasting en blijft het water op straat staan. De bodem en planten krijgen daarbij geen kans om het water op te nemen. Door tegels te verwijderen neemt de druk op het riool af. Elke vierkante meter groen kan regenwater opnemen en tijdelijk vasthouden.
Groen werkt als natuurlijke airco
Een tuin met planten en bomen verkoeld de omgeving. Door verdamping uit de bladeren daalt de temperatuur in de directe omgeving merkbaar. Dit effect is vooral merkbaar op warme zomerdagen. Een groene straat voelt veel prettiger en minder warm aan, dan een straat die grotendeels bestaat met veel stenen. Daarnaast stimuleert een groene straat bewoners ook om vaker naar buiten te gaan en bij te dragen aan een prettige leefomgeving.
Voor beleidsmedewerkers en uitvoerders biedt dit belangrijke aanknopingspunten. Vergroenen van tuinen en gevels is een relatief snelle en betaalbare manier om hittestress te verminderen. Het sluit daarbij goed aan bij bredere doelen op het gebied van klimaatadaptatie en leefkwaliteit.
Een groenere tuin herstelt de bodem
Tegels drukken de ondergrond samen, waardoor regenwater de wortels van planten en bomen nauwelijks bereiken. Hierdoor droogt de bodem sneller uit en verzwakken bomen en planten tijdens langere droge periodes. Door tegels weg te halen krijgt de bodem weer ruimte voor lucht en water. Regen kan beter de grond in trekken en het bodemleven herstelt. Dit draagt bij aan een gezondere groene wijk.
Kleine ingreep, grote impact op het riool
Veel gemeenten krijgen steeds vaker te maken met extreme regen. Als tuinen versteend blijven moet het riool steeds meer water verwerken. Vooral in oudere wijken is de capaciteit van het riool beperkt en ontstaat er snel overlast in kelders en op straat. Door inwoners te betrekken bij tegelwippen wordt het watersysteem minder kwetsbaar. Tegelwippen is een eenvoudige ingreep die op grote schaal merkbaar verschil maakt.
Van bewustwording naar actie
De grootste uitdaging is het stimuleren van gedrag. Veel bewoners zijn zicht niet bewust van het effect van hun tuin op hittestress en wateroverlast. Door dit effect zichtbaar te maken kunnen gemeenten en uitvoerders mensen activeren. Denk aan wijkacties, meetgegevens over temperatuur en neerslag, voorbeeldbeelden van verkoelende tuien of inzicht in lokale piekbelasting van het riool.
Tegelwippen is een praktische manier om buurten gezonder, koeler en klimaatbestendiger te maken. Elke tegel die verdwijnt, draagt bij aan een leefomgeving die beter is voorbereid op de extremen van morgen.
NK-tegelwippen is afgerond
Op 31 oktober is het NK-tegelwippen afgesloten. In Nederland zijn er dit jaar 5.908.671 tegels gewipt. Deze prestatie laat zien hoe bereid veel bewoners zijn om hun tuin te vergroenen en zo bij te dragen aan een klimaatbestendige leefomgeving. Voor gemeenten is dit een signaal dat bewustwording en lokale acties helpen om bewoners in beweging te krijgen.
Resultaten NK-tegelwippen 2025